Vier vrienden wilden de vriendschap en de onderlinge hulp die ze in hun kleine geboortesteden hadden meegemaakt, ook in de grootstad doen opleven. Op 23 februari 1905 kwamen Paul Harris, een jonge advocaat, en drie vrienden (een kleermaker, een kolenhandelaar en een mijningenieur) samen in een klein bureau in Chicago.
Het doel van de eerste Rotaryclub was zeer eenvoudig, met name vriendschap en uitwisseling van beroepservaring onder zakenlui. De nieuwe club verwierf snel bekendheid en spoedig traden ook andere zakenlieden toe. De naam “Rotary” werd gekozen tijdens een van de eerste vergaderingen omdat namelijk de leden volgens een beurtrol samenkwamen op elkaars werkplaats. Einde 1905 telde Rc Chicago 30 leden. Drie jaar later werd in San Francisco (Californië) een tweede club opgericht. Het jaar daarop ontstonden drie nieuwe clubs aan de Westkust van de VS en nog één in New-York. Per beroep kon slechts één iemand lid zijn.
Naarmate Rotary vooruitgaat, evolueert haar doel van professionele onderlinge hulpverlening naar maatschappelijke dienstverlening. Een van de eerste projecten was het bouwen van openbare toiletten nabij het stadhuis van Chicago en het uitdelen van voedselpakketten aan behoeftigen.
In 1913 zamelden de 50 toen bestaande Rotaryclubs 25.000 USD in voor de slachtoffers van een overstromingsramp in 2 staten uit het midden-westen van de VS.
Het eerste Rotarycongres vond plaats in augustus 1910 in het Congresshotel in Chicago. De Nationale Vereniging van Rotaryclubs (16 clubs) werd toen opgericht onder het voorzitterschap van Paul Harris. In 1912 werd hij erevoorzitter van Rotary. In 1912 kreeg Rotary een internationaal karakter met de oprichting van een Canadese club in Winnipeg en een club in het Verenigd Koninkrijk. De naam “Rotary International” werd in 1922 aangenomen.
Na 10 jaar was Rotary zo groot geworden (200 clubs en meer dan 20.000 leden) dat een verdeling in districten zich opdrong. Tijdens het 2de Rotarydecennium ontstonden zowat overal ter wereld Rotaryclubs: in Zuid-Amerika, Centraal-Amerika, Indië, Cuba, Europa, de Filipijnen, Australië, Nieuw-Zeeland en in Zuid-Afrika.
De geest van dienstverlening groeide mee met de uitbreiding van Rotary. Tijdens WOI neemt die hulpverlening andere vormen aan: in de VS onder de vorm van oorlogshulp en geldinzamelingen, elders onder de vorm van noodhulp. Na WOII kwamen heel wat clubs, die zich als gevolg van de oorlog hadden moeten ontbinden, opnieuw tot leven. Rotaryclubs in Zwitserland en elders kwamen de vluchtelingen en de slachtoffers ter hulp.
Dat ijveren voor de vrede brengt 49 Rotariërs ertoe deel te nemen aan de VN-bijeenkomst van 1945 in San Francisco, die het Handvest van de VN opstelde.
De Rotary Foundation van RI financiert de meeste Rotaryhulpacties voor betere opvoeding, betere internationale verstandhouding en meer vrede. Zij ontstond in 1917 en draait volledig op giften. In 1928 kreeg zij de naam “Rotary Foundation”. In 1947, na de dood van Paul Harris, nam zij een hoge vlucht door de vele giften van Rotariërs van overal ter wereld ter nagedachtenis van de oprichter van hun beweging.
In 1947 zond de Foundation 18 studenten uit naar 11 landen. Het was de eerste stap binnen het kader van het programma “Beurzen van de Rotary Foundation voor Hogere Studies”.
Jaarlijks verblijven thans, dankzij dit programma, zo’n 1.100 studenten in het buitenland.
Vandaag steunt de Rotary Foundation ook andere humanitaire of culturele programma’s, zoals de "Matching Grants", de districtstoelagen, de individuele toelagen, de uitwisseling van studiegroepen en de Rotarycentra voor internationale studies.
Het grootste Rotaryproject, dateert uit 1985 en heet PolioPlus. Het wil polio de wereld uithelpen.
In 2005 zullen de Rotaryclubs uit de hele wereld 500 miljoen USD verzameld hebben, meer dan het dubbel dan vooropgesteld was voor deze inentingscampagne.
September 1994 was daarbij alvast een gedenkwaardig ogenblik. Het Amerikaanse vasteland bleek toen voorgoed verlost van deze verlammende ziekte.
Sinds 1989 kunnen ook vrouwen toetreden tot Rotaryclubs. De Wetgevende Vergadering van Rotary nam toen die beslissing.
Vandaag maken 1.217.037 Rotariërs (op 31 januari 2009), verspreid 33.135 clubs (op 31 januari 2009), deel uit van Rotary (in 200 landen en geografische regio's).
Momenteel vraagt Rotary International de clubs zich in te zetten tegen honger, analfabetisme en drugs en te ijveren voor het milieu, voor de gezondheidszorg en voor de jongeren en bejaarden. Onder het motto "Service Above Self" willen zij, overeenkomstig de woorden van Paul Harris, de verdraagzaamheid bevorderen en vriendschapsbanden scheppen tussen de mensen van goede wil ten behoeve van de wereldvrede.
